Labl fashion: hoe een visueel ontwerper een volledig eigen duurzame kledingketen opzette

Het was het startpunt van Labl Fashion. Geen koffie- maar een kledingbedrijf dus. Mart vertelt: “Ik ben een ontwerper en wilde iets ambachtelijks doen. Ik kwam uit op kleding. Simpelweg omdat iedereen het draagt en mensen in Nederland het willen hebben. Ik vond het bovendien belangrijk dat we waarde creëren op de plek waar we produceren. En dus wilde ik mijn kleding uit Kenia halen op een manier dat iedereen daar eerlijk aan verdient én kan investeren in duurzaamheid. En dus startte ik in 2019 samen met mijn compagnon Tristan met Labl.”

Uiteraard wisten beide mannen niet goed waar ze aan begonnen. Wat ze wel wisten is dat ze kledingmerken met de partijen in Kenia wilden verbinden, zonder een doorgeefluik te zijn. “Essentieel voor het begin van onze startup was Isaac, onze Keniaanse businesspartner. Een slimme kerel met kennis van de lokale markt. Hij leerde me dat veel Europeanen de mist ingaan omdat ze met westerse ideeën proberen de Afrikaanse markt te veranderen. Dat werkt niet. Niet voor niets is het beeld daar dat westerlingen komen, ze wat met geld smijten en weer weggaan. En dat snap ik vanuit hun perspectief helemaal.”

Vertrouwen kweken

“Ik hoor bij Europeanen vaak het vooroordeel dat Afrikaanse mensen op zakelijk gebied niet zo goed te vertrouwen zijn. Niets is echter minder waar. Ik zou eerder zeggen dat het andersom is: westerse mensen die iets op willen zetten in Afrika zijn bij de minste of geringste tegenslag weer weg. Vertrouwen moet wederzijds zijn en kost tijd om op te bouwen.” De relatie met Isaac blijkt voor Mart dan ook doorslaggevend om de eerste succesjes te boeken. Samen met hem kopen ze een stuk land en zetten een naaiatelier op. Ook wordt Isaac medeaandeelhouder waardoor ze samen verantwoordelijkheid dragen. “We lieten veel community-werk aan Isaac over. Dat vergde geduld, maar werkt uiteindelijk goed.”

Mart vertelt dat Labl wil laten zien dat een transparante keten niet zo complex is als veel kledingmerken zeggen. “Het proces is in de loop van de tijd complex gemaakt. Voor de industrialisatie spinden en woven mensen hun kleding altijd in de eigen community. Daarna is productie de hele wereld over gesleurd waardoor je niet meer weet waar je katoen vandaan komt. Met alle gevolgen van dien voor het milieu. Het werd dan ook al snel onze missie om een systeem te ontwerpen dat niet alleen goed is voor de omgeving, maar die ook werkt voor iedereen in de keten.”

Regeneratieve landbouw

Het stuk land dat Labl opkocht ligt in een arme community, waar katoenboeren zijn weggeconcurreerd door Azië. “Dat stuk land vormde de basis van een keten die we van begin tot eind zelf uitvoeren. En met een positief effect op de natuur. We zijn boeren gaan helpen met de transitie naar regeneratieve landbouw. Dus weg met gif en andere tegennatuurlijke middelen. We bouwden een productiefaciliteit om stof te verwerken tot bijvoorbeeld shirts. De katoen tot stof maken gebeurt nu nog ergens anders, maar ook dat willen we zelf gaan doen. Zo lang je maar met de natuur meewerkt is het goed voor de leefomgeving en biodiversiteit. We moeten het daar nog wel bewijzen, maar ik geloof dat het kan.”

Labl Fashion is inmiddels wel gestart met de productie van katoenen tasjes, shirts en broeken om die te verkopen aan kledingmerken, in Kenia en Nederland. Mart: “We zoeken daarin echt de samenwerking op met merken om kleinschalig en duurzaam te produceren. Zeker in de snel bewegende modesector is kleding al snel uit de mode en wordt het verbrand. Dat willen we dus te allen tijde voorkomen. Door samen te werken – ook op financieel gebied – draag je beide verantwoordelijkheid en wil je ook allebei het beste voor de kleding, de consument én de wereld.”

Het systeem is krom

Als Mart naar de kledingmarkt kijkt valt hem uiteraard op dat duurzaamheid aan aandacht aan het winnen is. “Het ene merk werkt met bamboe, de ander doet fairtrade. Het zijn allemaal losse punten in een keten, maar er is altijd wel ergens iets mis. Ik zag laatst een merk dat er prat op ging dat ze in Portugal produceerden en niet in Azië. Dat klinkt leuk, maar ik weet bijna zeker dat het katoen zelf gewoon uit India komt. De milieuschade ontstaat daar. Daar komt nog eens bij dat er nu mensen in India zitten die geen baan hebben omdat de productie in Portugal is. Ja, het is allemaal enorm krom en dus ook de reden dat wij de gehele keten in eigen beheer doen, vanuit één locatie.”

Hoewel er al veel enthousiasme is bij kledingmerken staat Labl nog in de kinderschoenen. “We willen eerst focussen op kwaliteit voordat sales aan het werk gaat. De signalen zijn goed hoor, we produceren bijvoorbeeld al tweeduizend tasjes voor een Amsterdamse winkel. En lokaal in Kenia hebben we meer dan een ton euro aan orders staan. We zijn capaciteit aan het bouwen en alles draaiend aan het krijgen. Ik verwacht dat we dat in de loop van 2023 voor elkaar hebben. Ik vind het belangrijk om het goed te doen, dan duurt het maar wat langer. Uiteindelijk willen we dat merken gaan zeggen: wij hebben het bij Labl gemaakt. Kijk maar naar het label in dat shirt of die broek.”

Maak transparantie verplicht

Om de transitie verder te versnellen kijkt Mart ook naar de politiek. “Wat ik raar blijf vinden is dat producten waar geen schadelijke rommel in zit duurder zijn dan producten waar dat wél inzit. Ik heb twee kleine kinderen en gebruik dus veel billendoekjes. De natuurlijk geproduceerde zijn het duurst. Daar staat allemaal informatie over wat er allemaal niét inzit. Waarom draaien we het niet om? Waarom staat er niet op een kledingstuk hoeveel gif erop is gespoten? Nu moet ik geld betalen voor labels terwijl ik juist allemaal dingen níet doe. Of kijk naar pindakaas: de honderd procent-versie is duurder dan de variant met allerlei soja en palmolie erin. Hoe dan? Mijn oproep aan de overheid zou zijn om transparantie écht te verplichten. Dat bedrijven niet alleen alles kunnen vertellen over hun keten maar ook wat er allemaal in hun producten zit. Uiteindelijk geeft dat duurzame merken voordeel. Veel logischer, toch?” 

Tips voor andere ondernemers die willen werken aan transparante ketens

Tot slot vragen we Mart naar wat hij andere ondernemers zou willen meegeven vanuit dat wat hij heeft geleerd. Al snel komt ‘ie met drie tips:

1. Neem de tijd als je iets wilt bereiken voor een betere wereld. Kijk niet naar de groei van Uber of Tesla. Er is een hoop snelheid, maar dat is veelal gebakken lucht. Duurzaam ondernemen vergt geduld. Dus neem de tijd dan ook.

2. Volg je eigen pad en hang niet te veel aan investeerders op. Die zorgen voor onnodige druk en kunnen je zicht op je doel vertroebelen.

3. Maak gebruik van financiële middelen die je kunnen helpen. Als partner van MVO Nederland zetten we bijvoorbeeld de IMVO-voucher in, waardoor we de kans kregen om reNature in te huren. Zij begeleiden onze boeren in de transitie naar regeneratieve landbouw. Dat had ik vanwege de kosten zelf misschien niet zo snel gedaan, maar is heel waardevol gebleken. Ik ben benieuwd naar wat het partnerschap nog meer kan opleveren!

Meer informatie over Labl Fashion is te vinden op de website van Labl Fashion. Let op: er zijn geen IMVO-vouchers meer beschikbaar.