MOMENTUM ROND CIRCULAIRE ECONOMIE IN NEDERLAND
Hoe zat het ook alweer met circulaire economie in Nederland? In september 2016 is het Rijksbrede programma Circulaire Economie, getiteld ‘Nederland Circulair in 2050’ aangeboden aan de Tweede Kamer. In januari 2017 werd door meer dan 180 partijen het Grondstoffenakkoord ondertekend. In de loop van 2017 is dit Grondstoffenakkoord uitgewerkt in vijf Transitieagenda’s, voor de sectoren Bouw, Biomassa & Voedsel, Kunststoffen, Consumptiegoederen en Maakindustrie, die in januari 2018 zijn aangeboden aan staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur & Waterstaat). In juni dit jaar heeft het kabinet gereageerd en aangegeven wat we nu gaan dóén met alle plannen die zijn opgesteld.
VERSNELLINGSHUIS
Beknopt gesteld gaat het kabinet zich inzetten voor tien doorsnijdende thema’s: producentenverantwoordelijkheid verbreden, een “green tape”-exercitie om belemmerende regelgeving in kaart te brengen, circulair ontwerpen, circulair inkopen, het stimuleren van de markt, financiering, monitoring, publiekscampagne en onderwijs, internationaal inzetten op circulaire economie en ten slotte de oprichting van een Versnellingshuis. Met dit Versnellingshuis wil het kabinet samen met bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheden circulaire initiatieven en grote doorbraakprojecten stimuleren en aanjagen, en belemmeringen wegnemen waar (mkb) bedrijven tegen aanlopen als ze zich bezighouden met circulaire economie.
DRIE PUNTEN VOOR DE TWEEDE KAMER
In het partnernetwerk van MVO Nederland houden veel bedrijven zich bezig met allerlei aspecten van circulair ondernemen. Daarom hebben we toen de Transitieagenda’s en de reactie van het kabinet hierop begin september in de Tweede Kamer besproken werden aandacht gevraagd voor drie punten:
- Regierol Rijksoverheid: het zou voor het vasthouden van het momentum rond circulaire economie goed zijn als de Rijksoverheid een stevige regierol inneemt en laat zien waar bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheden gezamenlijk naartoe werken. Daarvoor moeten plannen concreter gemaakt worden in een actieprogramma;
- Financiering: het is van groot belang dat er duidelijkheid komt over de financiering van de transitie naar een circulaire economie. Er is een onrendabele top voor circulaire producten en circulaire productie ten opzichte van lineaire alternatieven. Ook is er procesgeld nodig om circulaire economie te laten vliegen, bijvoorbeeld voor het Versnellingshuis;
- Versnellingshuis: het betrekken van koplopers bij het opzetten en uitvoeren van het Versnellingshuis, met expertise en ervaring, is in onze ogen essentieel.
Een aantal van onze partners vroeg daarnaast aandacht voor de economische potentie van circulair bouwen.
Tijdens het debat sprak Tweede Kamerlid Gijs van Dijk (PvdA) over het belang van sociale ondernemingen en kleine MKB-bedrijven en gaf hij aan dat zij het voortouw kunnen nemen in deze transitie. Suzanne Kröger (GroenLinks) vroeg om indicatoren en middelen voor circulaire economie. D66’er Jessica van Eijs stelde dat je bij circulaire economie gewoon van start moet gaan en dat we innovatieve koplopers moeten blijven betrekken. Ook ging zij in op de potentie van circulair verbouwen. Staatssecretaris Van Veldhoven herhaalde haar inzet om deze kabinetsperiode de ontwikkeling rondom circulaire economie te structureren en op te schalen. Het ministerie werkt aan een uitvoeringsprogramma tot en met 2023, om vast te leggen wat we komende jaren precies gaan doen. Ook Van Veldhoven gaf aan dat kleine bedrijven een kans moeten krijgen, en dat de betrokkenheid van het bedrijfsleven sowieso van groot belang is: ‘Het broeit in duurzaam Nederland.’ Daarnaast werkt de staatssecretaris aan het verminderen van plastic wegwerpproducten in het dagelijks leven en start zij, naar aanleiding van een motie van Suzanne Kröger (GroenLinks) een onderzoek naar de vernietiging en verbranding van onverkochte of onverbruikte goederen.
MOMENTUM VASTHOUDEN
Dus: hoe nu verder? Voor het eind van dit jaar komt er een nationaal uitvoeringsprogramma circulaire economie 2018-2023. Daarin staat welke acties, met concrete doelen, rugnummers en mijlpalen, er uitgevoerd gaan worden. Vanuit MVO Nederland houden we scherp in de gaten dat we het momentum vasthouden. Zoals een korte terugblik laat zien dragen duurzame ondernemers al een aantal jaar actief bij aan het vormgeven van deze transitie naar een circulaire economie. We moeten komende maanden naar concrete actie toe, bijvoorbeeld door de vormgeving van het Versnellingshuis. Wij blijven samenwerken met het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat en blijven aandacht vragen voor het belang van financiering, regierol en het betrekken van innovatieve, kleine ondernemers.
DÓÓR MET CIRCULAIRE ECONOMIE IN EUROPA
Ook de afgelopen maanden heeft MVO Nederland via Ecopreneur, de Europese Federatie van duurzame bedrijven, in Brussel gelobbyd voor een sterk circulaire economiebeleid. In deze Politics Update enkele hoogtepunten daarvan.
We hebben drie brieven van andere NGO’s medeondertekend, te weten:
- Een brief van de BreakFree-From-Plastics en Rethink Plastics coalitie met een pleidooi voor krachtige uitvoering van het recente voorstel van de Europese Commissie voor het terugdringen van wegwerpplastics (klik hier voor ons standpunt). Dit in reactie op een lobby van de Europese verpakkingsindustrie om dit voorstel drastisch te verwateren;
- Een brief van ECOS met een pleidooi om het EU-beleid voor Ecodesign onverminderd door te zetten. Dit in reactie op signalen dat een krachtige tegenlobby van de industrie dit dreigde te dwarsbomen. Het lijkt er inmiddels op dat deze actie succes heeft gehad;
- Een brief van de Prince of Wales’s Corporate Leaders Group met een pleidooi voor krachtig klimaatbeleid. Dit naar aanleiding van berichten in diverse Europese media over een interne notitie van Business Europe met verschillende opties om het Europees klimaatbeleid te verzwakken.
Namens Ecopreneur en MVO Nederland nam Arthur ten Wolde verder deel aan een paneldiscussie op de EU Circular Business Conference op 26 september in Brussel, met een pleidooi voor voorzetting van het huidige beleid en uitbreiding van de huidige Ecodesign Richtlijn van energie-efficiëntie naar grondstoffenefficiëntie voor alle eindproducten.
Ecopreneur nam op uitnodiging deel aan de besloten eerste CEO Agenda Rondetafelbijeenkomst van de Global Fashion Agenda met de European Commissie. Het lijkt erop dat textiel de volgende prioriteit wordt voor het Europese circulaire economiebeleid: ‘Textile is the new plastics’.
Samen met KPMG gaf MVO Nederland tenslotte op uitnodiging van DG REGIO en DG Milieu een presentatie in Praag tijdens een besloten EU-werkconferentie van fondsmanagers (ENEA-MA, waaronder een vertegenwoordiger van de RVO uit Nederland) van de Europese Cohesiefondsen over de tussentijdse uitkomsten van een studie naar bevordering van circulair MKB.
CONTACT
Heb je vragen, opmerkingen of ideeën voor onze lobby vanuit MVO Nederland? Zou je betrokken willen zijn bij één van de werkbezoeken die we organiseren? Neem dan contact met ons op, we horen graag van je!
Michel Schuurman, directeur Economie & Politiek: m.schuurman@mvonederland.nl
Arthur ten Wolde, expert circulaire economie in Brussel: a.tenwolde@mvonederland.nl
Suzanne Elias, adviseur public affairs in Den Haag: s.elias@mvonederland.nl
(Beeld: Edwtie / CC 3.0)
