Zo ziet de nieuwe economie eruit
opinie 18 februari 2020
Zaterdagochtend 15 februari. Op de fiets op weg naar de opening van De Nieuwe Lunet, een kleedgebouw voor twee voetbalclubs. Het is grijs en winderig. Onwillekeurig moet ik aan mijn opa en oma denken. Zij woonden namelijk vlakbij dit Utrechtse sportcomplex. Onderweg denk ik na over de missie die we onszelf bij MVO Nederland hebben gesteld: uiterlijk in 2025 het kantelpunt bereiken naar de nieuwe economie. En die is klimaatneutraal, circulair, inclusief en met eerlijke handelsketens. Vier belangrijke kenmerken, maar wat betekenen ze nu eigenlijk in de echte wereld?
Bij aankomst zie ik direct de adviseur van de gemeente staan die dit bouwproject begeleid heeft. Zij nam 2 jaar geleden deel aan de Community of Practice (CoP) circulair (ver)bouwen die wij organiseerden voor de regio Utrecht. Dit kleedgebouw was een van de acht projecten in deze CoP. En zoals bij elke innovatie waren er een hoop onbeantwoorde vragen: wat is nu exact een circulair kleedgebouw? Hoe krijg ik de interne organisatie mee? En hoe selecteer ik de juiste aannemer en toeleveranciers? Hebben zij wel de juiste kennis? Wat betekent dit voor het aanbestedingsproces? Sommige vragen werden beantwoord, maar veel was werkende weg pionieren. En nu staat het gebouw er dan: de Nieuwe Lunet. En niet alleen circulair gebouwd, maar ook gasloos en energieneutraal door een slimme combinatie van warmtepomp, zonneboilers en zonnepanelen. Over ambitie gesproken!
En, hoe ziet dat er nu uit? Nou gewoon als een moderne kleedruimte. Maar als je de verhalen achter alle materialen en constructies hoort, dan komt het geheel tot leven. De buitengevel is opgebouwd uit ClickBricks, bakstenen legoblokjes die zonder cement in elkaar schuiven. De houten afwerking komt van de steigers die gebruikt zijn bij de bouw van het pand. En de honderden kapstokhaakjes in de kleedkamers komen uit oude NS-treinen. O ja, nu zie ik het, zegt een man naast mij.
Tijdens de rondleiding vertelt de projectleider voluit over de betrokkenheid van de architect, aannemer, installateur en vele anderen. Open discussies, dilemma’s en onzekerheden, alles werd open met elkaar besproken en samen werd steeds naar een voor alle partijen acceptabele circulaire oplossing gezocht. En ja, er waren ook onvoorziene tegenvallers waardoor het pand uiteindelijk niet 100% circulair is geworden. Onder meer het Bouwbesluit en de KNVB-eisen maakten het niet altijd makkelijk voor de bouwpartners, maar ze kwamen er samen uit.
Het kleedgebouw wordt gedeeld door twee voetbalverenigingen. Door Vriendschap Sterk Utrecht (DVSU), al bijna een eeuw een begrip in de stad en V.V. Ardahanspor, een Turkse voetbalgemeenschap uit de wijk Lunetten. Uit de speeches van beide voorzitters bleek dat er in het verleden wel wat animositeit was tussen de clubs, maar dat de afstemming over de bouw van het gezamenlijke kleedgebouw tot veel meer wederzijds begrip en respect heeft geleid. Voetbal verbroedert, maar een gezamenlijk bouwproject misschien wel meer.
Op de terugweg naar huis moest ik denken aan een opmerking van de voorzitter van Ardahanspor. Hij haalde Cruijff aan en zei: je gaat het pas zien als je het doorhebt. En zo is het. Die nieuwe economie, die is er al!
