SDG7: Als we de prinses willen redden moet het doel de baas zijn
opinie Groene energie 27 oktober 2020
Misschien ligt het aan onze volksaard. Misschien is het onze bescheidenheid of kracht om zaken continu in twijfel te trekken. Ik weet het niet, maar altijd als ik aan ambtenaren vraag of we Sustainable Development Goal (SDG) nummer 7 – betaalbare en duurzame energie voor iedereen in 2030 – gaan halen, begint het navelstaren en ontwijken van antwoorden. En als je zo twijfelachtig uitstraalt dat we het niet gaan halen, gaan we het dus ook niet halen. Nu ben ik al een jaar of vier landelijk coördinator van SDG7 en is het mijn missie om er dus wél voor te gaan. Dat begint bij het tonen van energie en ambitie – ik geloof dat dat bij mij wel goed zit. Maar het gaat verder bij het ervoor zorgen dat die missie echt de baas is. En daar zijn we al hard mee bezig.
Het eerste wat je moet doen als je op missie gaat is een doel bepalen. Vervolgens monitor je 24/7 hoe goed je op weg bent, zodat je kunt bijsturen. Het is de belangrijkste les die ik leerde toen ik langsging bij militairen in het land. Want zeg nou zelf: als er toch één tak van sport is die alles weet van missies. Ze vertelden me dat veel mensen denken dat hun baan vooral oorlog voeren is, hoewel het maar twintig procent van hun tijdsbesteding uitmaakt. Tachtig procent gaat over bijzaken als propaganda, training en timing. Kortom: het creëren van een perfect storm om in te opereren. En laat dat nou precies ook gelden bij het halen van onze doelstellingen rondom duurzame energie.
KIES ALTIJD VOOR DE PRINSES REDDEN
Wat ik ook heb onthouden is het verhaal van een admiraal. Hij vertelde dat hij bij missies met zijn fregat standaard te maken had met een berg bestuurlijk bepaalde instructies van jewelste. Van overeenkomsten met allerhande partijen tot geweldsinstructies. En dan moest hij ook nog eens laveren tussen het ene landelijke tot het andere geopolitieke belang. Kortom: het kwam er eigenlijk op neer dat de admiraal niks meer mocht. En dat is toch lastig als je een prinses wilt redden. Dus maakte hij zelf een keuze: óf ik ga de prinses redden óf ik houd me aan de regels. Hij toonde lef en koos het eerste. En dat is precies wat we nodig hebben.
Mijn persoonlijke missie is het halen van SDG7 in 2030. Mijn militaire ronde bracht me ertoe een volgende stap te zetten: we hadden een mission control nodig en een flinke dosis lef. De eerste stap gaat voortvarend: op inmiddels twee locaties in ons land – bij het Museon/Omniversum in Den Haag en in Arnhem op Industriepark Kleefse Waard, het oude Akzo Nobel-terrein – hebben we een controlekamer gebouwd. Samen met Data for Good – een partij die bleek met ongeveer hetzelfde bezig te zijn – bouwen we een online dashboard waarop we continu zien hoe het gaat. Wat is de CO2-uitstoot en energiegebruik in bepaalde regio’s bijvoorbeeld? In het dashboard zie je alles in een oogopslag bij elkaar. En omdat SDG7 veel invloed heeft op de andere SDG’s kan ik mijn collega’s ook helpen. Het is nu aan mij om nog meer partijen verzamelen om het samen te gaan doen. Het doel moet zo de baas worden. Het lef volgt dan vanzelf.
TE VEEL ALS BESTUURDER, TE WEINIG ALS MENS
Maar als het doel duidelijk is en we zowel organisatorisch als financieel geen belemmeringen meer hebben om het gewoon te gaan doen, waarom zijn we dan nog steeds het lachertje van Europa op duurzame energie? Ik hoor het je denken. Nou, dat komt toch vooral door waarom al die mannen zo blijven navelstaren: het doel is te weinig de baas op de plek waar de beslissingen worden genomen. Oftewel: aan tafel bij de regering zitten te veel mensen met belangen die tegengesteld zijn aan het doel. En niemand heeft het lef die belangen te doorbreken. Zo zijn de meeste wetten nu gestoeld op een afweging van al die belangen, op de zogenaamde invisible hand in de politiek. En hoewel iedereen weet dat we moeten veranderen, zit iedereen toch te veel als bestuurder en te weinig als mens aan tafel. Ons dashboard legt al die belangen langs de meetlat, zodat we wel transparant kunnen zijn.
En als we dan dat doel de baas laten zijn en transparantie hebben bereikt, kunnen we ook echt allemaal meedoen – van een woningbezitter tot een corporatie of wijk. Iedereen kan met de billen bloot: laat weten waar het schuurt en gooi alles op tafel. Met de SDG-monitor kun je alles meten tot op individueel niveau. En dus laten zien waar jij het goed en niet goed doet. Zelfs als je het niet met elkaar eens bent – door wrijving ontstaat uiteindelijk glans.
MINISTER VAN DE NIEUWE ECONOMIE
En aan het hoofd van alles? Daar staat wat mij betreft de Minister van de nieuwe economie, die iedereen bij elkaar brengt en verantwoordelijk is voor SDG17: samenwerking. Met het mission control center als koers. En een dosis lef om die koers ook echt te varen, ongeacht de belangen onderweg.
Durf jij het aan die rol te pakken? Stel je dan verkiesbaar als Minister van de nieuwe economie op www.ministervandenieuweeconomie.nl.
