MVO Nederland: kabinet zet stap voorwaarts met nieuw IMVO-beleid, maar meer ambitie is noodzakelijk
lobby Transparante ketens 21 oktober 2020
Op 16 oktober 2020 heeft minister Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking namens het kabinet aangekondigd het IMVO-beleid te vernieuwen. Een korte samenvatting: inzet op brede due diligence-wetgeving in Europa en ondertussen in Nederland een mix aan andere maatregelen zoals de oprichting van een IMVO-steunpunt en meer aandacht voor duurzaam aanbesteden door overheden. Een goed begin, maar het mag van MVO Nederland ambitieuzer.
Vrijwilligheid is onvoldoende
Het kabinet ziet terecht dat het IMVO-beleid van de afgelopen jaren met nadruk op vrijwilligheid niet voldoende is geweest. Te weinig bedrijven ondernemen in lijn met IMVO-richtlijnen van de OESO. Aanvullende maatregelen zijn dus nodig. Simpel gezegd: ondersteuning en faciliteren waar kan, wetgeving waar nodig. Dit is de juiste mix die noodzakelijk is om vanuit transitieperspectief de juiste vooruitgang te boeken. Want het gaat té vaak nog niet goed.
Verplichting
Wij zetten onze vraagtekens bij de volle inzet van het kabinet op Europese brede due diligence-wetgeving. Europese wetgeving is de ultieme stip aan de horizon, waarbij je het speelveld gelijk trekt voor de hele Europese interne markt, maar dit is omkleed met risico’s. Het is onzeker of een Europees beleid binnen afzienbare tijd kan worden ingevoerd door de Europese Commissie en Parlement. Daarnaast bestaat het risico op een compromisresultaat vanwege het consensusbeginsel binnen de Commissie. Willen andere landen wel hetzelfde ambitieuze beleid als Nederland en omringende landen als Frankrijk en Duitsland? MVO Nederland vermoedt dat dat te bezien is.
Het is daarom in onze ogen verstandiger om een traject in te zetten voor nationale wetgeving. Veel ondernemers in ons netwerk vragen hier ook om. Hiermee zorgt Nederland dat we de ambitie hoog houden en dat ons bedrijfsleven straks op kop loopt en voorbereid is. Uiteindelijk heeft Nederland een eigen verantwoordelijkheid bovendien. Het kabinet kan daarbij vol blijven pleiten voor een Europees beleid als stip op de horizon.
Voorwaarden stellen
Een sterk element aan het gepresenteerde beleid is een versterkte inzet op monitoring van contractmanagement voor de Internationale Sociale Voorwaarden (ISV). Dit zijn een soort IMVO-criteria voor rijksinkopers. Deze voorwaarden helpen om duurzame inkoop te bevorderen. MVO Nederland roept het kabinet dan ook op om hun rol als launching customer voor duurzamere producten en materialen serieus te nemen. Zet hierbij het idee van werkelijke beprijzing (‘true pricing’) centraal als middel voor monitoring. Op deze manier kan de werkelijke prijs van producten helpen om eerlijke en duurzame inkoop te vermakkelijken en kansen voor koplopers te vergroten. Dit is cruciaal om ketens op lange termijn te veranderen.
MVO Nederland kijkt met belangstelling hoe de overheid invulling gaat geven aan deze nieuwe ambities. Dit geldt ook voor de invulling van de in 2017 ingevoerde IMVO-criteria voor bedrijfsleveninstrumentaria, met name bij het aangekondigde Invest International. Wij roepen het kabinet dus op om ook hier haar inzet serieus te nemen.
Verleiden, vergemakkelijken, voorlichten
Een goede aanvulling op de het bestaande beleid is het aangekondigde IMVO-steunpunt. Omdat we vanuit MVO Nederland in de praktijk werken met ondernemers, weten we dat goede voorlichting en stroomlijning van informatie en subsidies belangrijk zijn om bedrijven te helpen bij het uitvoeren van hun due diligence. Momenteel is er bovendien teveel versnipperde informatie waardoor veel bedrijven door de bomen het bos niet meer zien. Dit maakt van het IMVO-steunpunt een goed alternatief.
Een belangrijk element om het IMVO-beleid succesvol te laten zijn, is sectorale samenwerking. Het is daarom goed dat het kabinet sectorale samenwerking wil blijven stimuleren. De overheid blijft partij bij de convenanten en wil onderzoeken waar extra ondersteuning voor nodig is. Sectorale samenwerking heeft grote meerwaarde voor koplopers en het mkb die hun due diligence willen uitvoeren. Momenteel worden deze partijen echter te weinig gefaciliteerd, of is het niet mogelijk om deze faciliterende rol te financieren. Het kabinet zou dit daarom mee moeten nemen in de overweging waar extra ondersteuning mogelijk is.
Goede richting
De slotsom dan: het kabinet slaat de goede richting in door in te zetten op brede wetgeving, maar slaat helaas bij de route naar een Europees gelijk speelveld, de belangrijke halte van een Nederlands gelijk speelveld over. Ofschoon de aanvullende maatregelen voor duurzaam inkoop, het IMVO-steunpunt en sectorale samenwerking positief zijn, verwachten we dat deze tekort zullen schieten bij gebrek aan gelijk speelveld in Nederland. Kortom: wacht niet op Europa, maar toon leiderschap!
Hoe kijk jij naar IMVO-beleid? Stel je kandidaat als Minister van de nieuwe economie en laat jouw concrete ideeën over beleid horen! www.ministervandenieuweconomie.nl