De coronacrisis en een toekomstbestendige koffiesector: 3 vragen
opinie 9 april 2020
Wat betekent de coronacrisis voor toekomstbestendige ondernemers? In deze serie duiden onze experts wat de crisis betekent voor zijn of haar sector, wat je nu kunt doen en of er ook kansen liggen.
1. Wat betekent de Coronacrisis voor de koffiesector?
Vooral de kleine koffiebranders hebben het al snel zwaar. Zij leveren koffie aan grote bedrijven die allemaal op hun gat liggen en aan horeca. Medewerkers zitten grotendeels thuis waardoor de automaten ongebruikt blijven. Er zijn in de sector al branderijen die hun deuren tijdelijk hebben gesloten. Andere bedrijven zijn gelukkig als een dolle aan het inzetten op online verkoop aan vooral consumenten. Ook zie ik veel aanbiedingen en acties voorbij komen om spullen toch maar kwijt te kunnen. Uiteraard zijn dat slechts doekjes voor het bloeden. Anderzijds is het hoopvol om te zien dat ze niet gaan zitten kniesoren en dat ze in actie komen om zaken te veranderen. Die kleinere branders –zoals die in ons netwerk – zijn zelfs verrassend flexibel en werken keihard. Ze willen allemaal blijven voortbestaan tenslotte.
Uiteraard zitten de koffiebranders nu in de rats, maar ik denk ook vooral aan de koffieboeren in bijvoorbeeld Colombia. Die krijgen onze crisis nu met een vertragend effect op hun bordje. Over een maand gaan de boeren hun volgende oogst in, maar of die koffie verkocht gaat worden is de vraag. Bovendien zit Colombia zelf op slot, dus al zou je het willen, je kunt er geen fysieke zaken doen. De combinatie van een verkoopprijs die normaal al vaak onder de kostprijs ligt en de kelderende vraag gaat ervoor zorgen dat deze boeren het heel zwaar gaan krijgen. En dat geldt natuurlijk voor alle koffie producerende landen.
2. Wat voor maatregelen kunnen ondernemers nu nemen?
Het belangrijkste is vooral het vinden van afzet voor je voorraad. Dat kun je doen door extra promotie in te zetten op bijvoorbeeld de eindklant. Branders die normaliter veel aan bedrijven leveren, richten zich op de koffiemachine op het aanrecht thuis. Daar zitten nu ook werknemers die behoefte hebben aan goede, eerlijke koffie. We zien ook branders die samen met hun klanten -restaurants en koffiebarretjes- alsnog de eindklant proberen te bereiken. Die zitten immers thuis zonder hun favoriete latte macchiato.
Ook wij dragen trouwens een klein steentje bij: binnen het Futureproof Coffee Collective zetten we komende tijd regelmatig een specifiek koffiemerk in het zonnetje op LinkedIn, met link naar de webshop. Alle kleine druppels koffie helpen. Verder moeten branders en traders goed met producenten communiceren om juist in deze tijd wederzijds vertrouwen in stand te houden.
3. Zie je ook kansen op het vlak van de overgang naar een nieuwe economie? Zo ja, welke?
Ik zie in deze crisis een kans om over te schakelen op het rekenen met eerlijke prijzen – het belangrijkste doel van ons collectief van koffiebedrijven. Het risico nu is namelijk dat de rekening van de teruggelopen vraag naar koffie uiteindelijk weer betaald moet worden door de boer. En dat hij dus een nog lagere prijs krijgt dan normaal. Laten we dit moment pakken om toe te werken naar een prijs die wordt bepaald op basis van wat het kost om de koffie te produceren. Het liefst rekening houdend met de sociale en milieukosten van die boer. En dus niet op basis van een of andere beurskoers in New York.
Ik hoop dat de pijn van deze crisis uiteindelijk niet ook weer bij de boer komt te liggen. Dat is voor veel bedrijven in de sector nu ook een prioriteit. Ik weet echter ook dat onder druk alles vloeibaar wordt. Dit pijnlijke moment kan dus zo maar zorgen voor gedragsverandering. Dus ook meer draagkracht voor het rekenen met de werkelijke prijs van koffie, wellicht ook op grotere schaal. Ik zie hoe hard er gewerkt wordt aan het uit de grond stampen van nieuwe initiatieven. Er wordt bijvoorbeeld anders gekeken naar voorraden, die nu blijven liggen. Zouden branders niet veel slimmer kunnen werken wanneer voorraden voor elkaar inzichtelijk zijn en bedrijven daarop kunnen intappen? Ook zou deze toestand een extra incentive kunnen zijn om de manier waarop de prijs is de keten is ingericht te heroverwegen. Ik ben een optimist en hoop er in ieder geval zelf en met het Futureproof Coffee Collective aan bij te dragen. En tot die tijd wil ik thuiswerkers vooral oproepen om over te stappen op een van de eerlijke koffiemerken die bij ons zijn aangesloten. Dat helpt ze niet alleen door deze crisis heen, maar is ook erg lekker.