Een pleidooi voor de menselijke maat in het klimaat
opinie Groene energie Nieuwe Rijkdom 26 juni 2019
Voor onze partners organiseren we wekelijks bijeenkomsten over de thema’s die de nieuwe economie inhoud geven. Vorige week sprak Klaas van Egmond, hoogleraar Geowetenschappen aan de Universiteit Utrecht, voor zo’n veertig van hen over de turbulente tijd waarin we leven. Uitgangspunt van zijn verhaal: hoe kunnen we de code kraken voor de transitie naar de nieuwe economie? Daarin wijst hij op het ontbreken van de menselijke maat, uitgebreid beschreven in zijn recent verschenen boek Homo Universalis. Ik was intens geraakt door zijn verhaal en moest direct denken aan wat dit betekent voor de klimaatcrisis. Hoe gaan we daaruit komen? Vrijdag 28 juli 2019 presenteert de regering het langverwachte Klimaatakkoord. Mijn vraag is dan: hoe zit het eigenlijk met de menselijke maat van dit akkoord?
Een stormachtige periode
We duiden het huidige tijdsgewricht wel als the perfect storm. Een periode waarin zo veel aan de hand is dat we wel móeten veranderen. Een klimaatcrisis, populisme, fragmentatie van de politiek, handelsconflicten en – nog steeds – een wankel financieel bestel. En dat allemaal tegelijkertijd. Dit vraagt veel van ons als mensheid. Met name dat we de samenhang van dat alles zien, zodat ieders belangen meetellen. In de huidige politiek hebben we echter sterk de neiging om zaken juist te versimpelen en te framen zoals het ons uitkomt. Het gevolg: de samenhang ontbreekt. Ik vind echt dat het een morele plicht van ons allen is om zorgvuldig te zijn in het nadenken over en het creëren van oplossingen.
De prijs van het klimaat
In het voorjaar van 2018 zijn de klimaattafels ingericht rond vijf thema’s. Thema’s die ertoe doen als we de klimaatontwrichting willen oplossen: Mobiliteit, Industrie, Elektriciteit, Gebouwde Omgeving, en Landbouw en Landgebruik. Hier zijn experts samengebracht uit het bedrijfsleven, de onderzoekswereld, van maatschappelijke organisaties – waaronder MVO Nederland – en de overheid. Met elkaar denken we na over de oplossingen van morgen. Als je via dit poldermodel mensen vraagt om de dialoog met elkaar te voeren, dan betekent dat ook dat je de uitkomsten daarvan serieus moet nemen. Voor je het weet domineren de belangen van bijvoorbeeld de grote industrie.
Van woorden naar daden
Het is ingewikkelde materie. Gelukkig hebben we een kundig Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat onderzoek doet naar de effecten van de klimaatvoorstellen op het milieu en een Centraal Planbureau dat kijkt naar de effecten op onze portemonnee. Polderen betekent vaak ook dat er door iedereen veel af te dingen is op deelaspecten. Per saldo ben ik in ieder geval voor een akkoord dat maakt dat we van woorden naar daden gaan.
Waar MVO Nederland – als beweging van en voor ondernemers in de nieuwe economie – voor strijdt is echte vernieuwing en een eerlijke lastenverdeling waarin de vervuiler betaalt. Zo maken we meters naar de nieuwe economie die klimaatneutraal, circulair en inclusief is. De menselijke maat in de klimaattransitie betekent dan ook dat iedereen een gelijke kans krijgt mee te bewegen. De overheid dient daarbij te zorgen voor een goed speelveld, hoe ingewikkeld ook.
O, en voor de vakantie een absolute leestip: zet het boek Homo Universalis op je leeslijst!
