Deze modemerken zijn diervriendelijk
opinie Biodiversiteit 4 oktober 2019
Dierendag! Vandaag vieren we de liefde voor onze huisdieren. Maar misschien moeten we ook eens denken aan de honderden miljoenen koeien, schapen, varkens, geiten, nertsen en konijnen die nu als leer, wol, dons of bont in onze kleding worden verwerkt. Die leiden in lagelonenlanden vaak een erbarmelijk leven. Het wordt tijd dat we daar ons hoofd niet meer voor wegdraaien en ook deze dieren een fijne dierendag wensen.
Gelukkig staat dierenwelzijn ook bij het Convenant Duurzame Kleding en Textiel op de agenda. Deze brede, door MVO Nederland ondersteunde coalitie van modebedrijven werkt samen om misstanden zoals uitbuiting, milieuschade en dierenleed te voorkomen. Zo moeten ze de gebruikte dierlijke materialen duidelijk aangeven op hun kleding en ze moeten een systeem optuigen waarmee alle grondstoffen van dierlijke oorsprong getraceerd en gecertificeerd kunnen worden. Bij leerproducten is dat nog erg lastig. Daarvan kun je niet meteen zien waar het vandaan komt, omdat het op de wereldmarkt bijna onmogelijk is om het leer te herleiden tot de boerderij waar de dieren hebben geleefd. Het tassenmerk MYUZE slaagt daar wel in en gebruikt alleen volledig traceerbaar leer. Het Trace your Leather Cooperative (TLC) wil nog een stapje verder door leer aan te bieden van biologisch gehouden koeien uit Nederland. Wie volgt?
Wol en dons
Voor dons is het al gemakkelijker om te volgen. Bedrijven kunnen namelijk terecht bij de Global Traceable Down Standard (TDS) en de Responsible Down Standard (RDS). Beddenmerk Auping was een van de eerste die dit dons in hun dekbedden stopte, maar ook outdoor-merken als Patagonia, The North Face en Berghaus gebruiken zo’n certificering. Hun slaapzakken en bodywarmers bevatten geen veren van ganzen en eenden die levend zijn geplukt of onder dwang zijn gevoerd. Het dons komt van dieren die – na een goed leven – zijn geslacht voor hun vlees. Voor wol geldt hetzelfde. De Responsible Wool Standard (RWS) zorgt voor goed behandelde schapen op boerderijen met een duurzaam landgebruik. Een van de no-go’s bijvoorbeeld is het zogenaamde ‘mulesing’; het bloederige verwijderen van de huid op de billen van merinoschapen in Australië, bedoeld om de aandoening ‘flystrike’ te voorkomen. Veel grote merken als H&M, Marks & Spencer, Mountain Equipment en Vaude gebruiken nu RWS-gecertificeerde wol.
Bontvrij
Als je het welzijn van dieren niet kunt garanderen, kun je ook proberen het gebruik van hun vacht of huid te vermijden. Bont is zo’n product dat veel kledingbedrijven niet meer toepassen. Stichting Bont voor Dieren houdt al jaren de bontvrijlijst bij. Daarop staan meer dan 300 merken en winkelketens, zoals Bijenkorf, C&A, Hema en WE die volledig bontvrij zijn gegaan. Ook de vacht van Angora konijnen is door veel modebedrijven in de ban gedaan, nadat bekend werd dat de dieren vaak levend worden geplukt. Vanaf 2024 is de pelsdierhouderij sowieso verboden in Nederland en ook in steeds meer andere landen van Europa. Bont is straks dus definitief uit de mode!
Vegan
Nog radicaler te werk gaan de modemerken die zichzelf ‘vegetarisch’ of ‘vegan’ noemen, zoals Noumenon, de GeitenWollenWinkel of Real Fake dat alle materialen van dierlijke oorsprong ‘faket’. Dat wordt tegenwoordig steeds gemakkelijker. Zo zijn er talloze ‘neppers’ voor bont in omloop, maar ook voor leer, bijvoorbeeld gemaakt van paddenstoelen (Mycotex), palmbladeren, ananasbladeren (Pinatex), bananenschillen of ander fruitafval (Fruitleather Rotterdam). Nog controversiëler is het Amerikaanse Modern Meadows die in de weer is met gekweekt leer. Misschien niet strikt vegan, maar wel gegarandeerd dierenleedvrij. Zie voor vegan merken ook de zeer uitgebreide PETA lijst.
Een alternatief voor veren is imitatiedons gemaakt van polyester, zoals Ecodown of Syndonfill. Veel dekbedmerken passen dat toe. Alleen komen na een wasbeurt de microvezels daarvan weer heel dieronvriendelijk in onze vissen terecht. Om dat tegen te gaan, zijn er tussenoplossingen voorhanden zoals een wasmachinefilter of de guppyfriend waszak. Die houden wel wat tegen, maar het is natuurlijk beter om nieuwe kunstvezels te ontwikkelen die biologisch afbreekbaar zijn.
Vul aan!
Net als in mijn vorige blog over verkooppunten voor circulaire kleding, roep ik op om de lijst van alternatieven voor leer, bont en wol hieronder verder aan te vullen. Inclusief kledingmerken die ze bewust toepassen. Dan maken we weer zo’n fijne ‘shopping list’ met elkaar en wordt 4 oktober toch nog een happy dierendag!
