“De transitie naar een circulaire economie is ingewikkelder dan de energietransitie”
nieuws 14 januari 2019
In de week van de Circulaire Economie spreekt MVO Nederland met vier Kamerleden van verschillende partijen over hun visie op de toekomst. Gaat de omslag naar Circulaire Economie wel snel genoeg? En wat gebeurt er allemaal al op het gebied van circulariteit in Nederland? Als eerste is Jessica van Eijs van D66 aan de beurt. Zij zou de overgang naar een circulaire economie graag sneller zien gaan.
HET HEEFT BETREKKING OP ALLES
“Circulaire Economie is een oplossing voor veel problemen die we nu zien. Denk daarbij aan milieuvervuiling, grondstoffen die schaars worden, verspilling. We zullen echt naar een andere manier van werken moeten, maar het is ook een ingewikkelde puzzel. Er wordt gezegd dat de energietransitie een grote opgave is. Daar ben ik het ook helemaal mee eens, maar ik denk dat de transitie naar een circulaire economie veel omvattender is. Een circulaire economie biedt ook enorm veel kansen: voor onze gezondheid en voor het klimaat.”
WAT IS CIRCULAIRE ECONOMIE?
“Het probleem is dat nog niet voor iedereen duidelijk is hoe een circulaire economie eruit zou moeten zien. Wat is circulair überhaupt? Daar hebben we een vaag beeld bij. We hebben eeuwenlang iets gemaakt, gebruikt en vervolgens weg gegooid. Dat moet veranderen, maar hoe gaat het eruit zien als we die productielijnen aan elkaar gaan knopen? En wat is het meest circulair? Is het slim om vervuilend materiaal bijvoorbeeld terug te brengen in de kringloop? En bij het uit elkaar halen van materialen voor hergebruik komt ook CO2-uitstoot kijken. Is dat dan goed of slecht?”
BEGIN GEWOON
Het is dus begrijpelijk dat ondernemers soms niet weten waar ze moeten beginnen. “Ik vergelijk het met een tienerkamer. Overal ligt zooi en je weet bij god niet waar je moet beginnen met opruimen. Begin gewoon, is mijn advies. Begin daar waar jij denkt dat het beter kan. Kijk kritisch naar je grondstoffen en restproducten. Waar haal je die vandaan, wat doe je ermee en waar kan het efficiënter? Praat ook met mensen uit andere branches en bedrijven in de buurt, want samenwerking is cruciaal in een circulaire economie. Afvalstoffen uit de ene branche zijn wellicht grondstoffen in een andere branche.”
SPREKENDE VOORBEELDEN EN GROTE BEWEGINGEN
“Om naar een Circulaire Economie te bewegen heb je twee dingen nodig: sprekende voorbeelden, waar mensen zich iets bij kunnen voorstellen. Papier maken van tomatenstokjes bijvoorbeeld of koffiedik gebruiken als grondstof. Maar ook grote bewegingen zijn nodig, die voor de consument misschien minder zichtbaar zijn. Zo werken bedrijven als Tata Steel en Dow Chemical samen om ervoor te zorgen dat CO2 als grondstof wordt gebruikt. En afvalbedrijven maken bijvoorbeeld compost van afval dat anders verbrand zou worden.”
DE BOUW
Jessica van Eijs komt zelf uit de bouw en ziet daar vooralsnog minder duidelijke voorbeelden van circulariteit. “Gebouwen zijn ook lastiger: die zien we niet zo snel als afval, omdat ze lang blijven staan. Bovendien word je als architect niet opgeleid met de vraag: hoe gaan we mijn gebouw straks uit elkaar halen? Je wordt opgeleid met de gedachte dat we het nooit moeten slopen. De Nederlandse bouwmethode is nog heel erg van het purren en storten. We plakken alles aan elkaar. Maar kit, pur-schuim en cement zijn nou precies de drie dingen, die we niet meer in een circulair gebouw willen zien.”
MATERIALENPASPOORT & STANDAARDISATIE
“Als we de gebouwen van nu in de toekomst ooit gaan slopen, weten we echt niet meer met welke materialen we te maken hebben. Het materialenpaspoort is daarbij een eerste stap waarbij ook niet alles meteen op de schop hoeft.” Met het materialenpaspoort maak je inzichtelijk welke materialen bij de bouw zijn gebruikt en hoe die zijn verwerkt, zodat je bij eventuele sloop in de toekomst niet voor verrassingen komt te staan.
“Verder is standaardisatie handig. Het klinkt niet heel sexy, maar het heeft heel veel voordelen. Je weet wat je maakt, wat erin zit en je kan het op locatie snel in elkaar zetten. Daarbij is iedere woning uniek, want er zijn genoeg variaties aan te brengen. En natuurlijk hoeft niet alles gestandaardiseerd te worden: musea of speciale gebouwen bijvoorbeeld niet.”
CIRCULAIR NEDERLAND
“Als land zitten we vrij in de voorhoede. Er is hier veel kennis over hoe je het anders kan doen, maar wat ik vanuit het buitenland ook wel als kritiek hoor, is dat wij heel veel mooie plannen hebben, maar dat zij het gewoon doen. Die mooie plannen en kennis moeten we nu gaan omzetten in acties. En dat is voor Nederland echt een uitdaging: we praten graag visionair, en dat is ook heel goed, maar we moeten nu echt de volgende stap gaan zetten.”
In deze serie
In het tweede deel van deze serie interviewden we Gijs van Dijk, Kamerlid van PvdA: “Circulaire economie moet onderdeel worden van de hele klimaatopdracht.”
In het derde deel van deze serie interviewden we Erik Ziengs, Tweede Kamerlid van de VVD: “Er is echt geen ondernemer, die z’n omgeving wil bederven, maar bedrijven weten vaak niet hoe ze het moeten aanpakken”
In het vierde deel van deze serie interviewden we Agnes Mulder, Tweede Kamerlid van het CDA:“We moeten het onszelf niet te makkelijk maken”