De échte prijs staat niet in de Miljoenennota

nieuws Echte prijzen 17 september 2019

Minister Hoekstra van Financiën presenteert een begroting met een overschot en met investeringen. De economische groei vlakt af, de koopkracht stijgt, de werkgelegenheid is hoog en de staatsschuld is onder controle. Economisch gaat het goed, maar op het gebied van duurzame groei en een toekomstbestendige economie niet. Totdat er gewerkt wordt met echte prijzen voor productie en consumptie, zal de gewenste transitie naar een nieuwe economie niet op voldoende schaal komen. We moeten nu haast maken met deze omslag, en dat gebeurt met deze begroting nog te weinig.

Ondernemers in de beweging van MVO Nederland rekenen steeds meer met echte prijzen voor producten en diensten. Zij doen dat niet voor niks. In de nieuwe economie streven bedrijven niet alleen naar stijgende omzetcijfers, maar ook naar een beter klimaat, gezonde mensen of minder eenzaamheid. Oftewel: positieve maatschappelijke impact staat op gelijke voet met financiële groei. We zien bijvoorbeeld dat meer en meer bedrijven werken met een interne CO2-prijs. Als vervuilen duurder wordt, loont het om schoon te produceren: de vervuiler betaalt.

Weer terug naar Prinsjesdag en de impact voor duurzame ondernemers: zijn de Miljoenennota en de begrotingen voor 2020 klaar voor de nieuwe economie? MVO Nederland ziet een Prinsjesdagkoffer waarin op onderdelen gewerkt wordt met echte prijzen, maar vindt het nog niet genoeg. We doken voor jou in de plannen van vijf ministeries:

Infrastructuur & Waterstaat: de echte prijs in inkooptrajecten

Het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat maakt opnieuw geld vrij voor circulaire economie, en investeert eenmalig 80 miljoen euro in circulaire projecten die CO2-reductie opleveren. Ook werkt het ministerie aan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen. Overheden werken in 2020 verder aan het hanteren van een CO2-prijs in inkooptrajecten. MVO Nederland vindt dat positief en ziet hiermee kansen voor de duurzame ondernemers in ons netwerk. Wel moet de echte prijs dan ook echt gehanteerd worden, en niet in een laat stadium van het inkooptraject sneuvelen of naar de achtergrond verdwijnen. We moedigen het ministerie van I&W aan om het monetariseren van externe kosten breder terug te laten komen dan alleen in de vorm van CO2-beprijzing. Dat geeft circulaire ondernemers in 2020 een voorsprong op bedrijven in de lineaire economie.

Economische Zaken & Klimaat: de werkelijke kosten van onze economische activiteiten

Nadat het ministerie van Economische Zaken & Klimaat in 2018 en een groot deel van 2019 in afwachting was van het Klimaatakkoord, ligt sinds de presentatie daarvan vóór de zomer de weg vrij voor de ambitieuze uitvoering. De energietransitie is een belangrijk onderdeel van onze toekomstige economie en onze woon-, werk- en leefomgeving. Kijken we naar echte prijzen dan herhaalt het ministerie de inzet om te pleiten voor een minimum CO2-prijs in Europees verband. Hiervoor zoekt het kabinet de samenwerking met gelijkgezinde landen. Daarnaast werkt het ministerie aan wetsvoorstellen voor een CO2-prijs in de elektriciteitsopwekking en de industrie. Daar is haast mee gemoeid. MVO Nederland blijft herhalen dat het mkb zeker bereid is mee te betalen aan de energietransitie, maar niet onevenredig belast zou moeten worden. De echte prijs moet liggen bij de vervuiler.

Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit: kringlooplandbouw centraal

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit legt de prioriteit bij de overgang naar kringlooplandbouw. Het ministerie wil bevorderen dat de positie van de mensen die ons voedsel produceren in de keten wordt versterkt. Ze wil meer waardering voor voedsel, en landbouw en natuur zoveel mogelijk in balans brengen. MVO Nederland ziet bij uitstek in de voedselsector kansen voor het werken met echte prijzen. Dat zien we nog onvoldoende terug in de begroting. Het ministerie zet weliswaar de investeringen in lopende projecten op het gebied van True Price en True Cost Accounting door in 2020, maar wij willen dit breder terug zien komen.

Kansen bij andere ministeries

Het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking staat aan de lat voor duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen. Het werken met echte prijzen is bij uitstek geschikt om internationale handelsketens te verduurzamen. Hier laat het kabinet nog kansen liggen. We willen dit zien terugkomen in bijvoorbeeld de textielketen en de koffie, thee en cacaoketens. MVO Nederland werkt in het project True Cost Accounting in de koffiesector met 14 mkb-ondernemers aan een open source tool om de echte prijs van koffie zichtbaar te maken. Zo werken we aan duurzame economische groei.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties houdt zich bezig met het thema bouw en heeft ook veel mogelijkheden om te werken met echte prijzen. Daarmee kan de transitie in de gebouwde omgeving en de energie-infrastructuur per definitie circulair en duurzaam ingezet worden.

MVO Nederland: politieke inzet moet op dezelfde lijn komen als ambitie

In de Miljoenennota komen echte prijzen, circulaire economie, klimaat en energie, natuurlijk kapitaal, duurzame landbouw en het beperken van de milieuschuld voor toekomstige generaties zeker terug. Maar nu moeten de inzet en de beschikbare middelen op dezelfde lijn komen als de ambities. Werken met echte prijzen is bij uitstek een kans om innovatieve ondernemers een vlucht naar voren te geven. De schatkist mag nu gezond zijn, blijven hangen in de lineaire economie zorgt voor veel risico’s. We moeten haast maken met de omslag, en dat gebeurt met deze begroting nog te weinig. MVO Nederland stelt dus dat we zonder het werken met echte prijzen de noodzakelijke transitie naar de nieuwe economie niet op voldoende schaal kan komen.

Algemene Politieke Beschouwingen

Hoe nu verder? Deze week debatteren het kabinet en de Tweede Kamer over de Miljoenennota en de begrotingen tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Daarna wordt dat gesprek meer in detail per ministerie gevoerd. Ook de Eerste Kamer spreekt hierover met het kabinet. Voor het jaar 2020 begint liggen de financiële plannen dan klaar.

MVO Nederland en echte prijzen

Wil je als partner van MVO Nederland aan de slag met echte prijzen? Dat kan! Neem contact met ons op voor meer informatie over het project Total Cost Accounting in de koffiesector, de Green Deal Circulair Inkopen of het Innovatieproject interne CO2-beprijzing. En download onze Nieuwe Businessagenda voor de snelste route naar de nieuwe economie.