’s Ochtends bij Koffiebranderij Peeze lag de focus op circulaire economie, duurzaam ondernemerschap en innovatie. Na pitches van ondernemers uit de achterban van MVO Nederland volgde een rondetafelgesprek over de kansen en obstakels in de transitie van een lineaire naar een circulaire economie.
Vooral wanneer ondernemers cross sectoraal denken en van elkaar leren, komen kansen naar boven. En die kansen, samenwerking en versnelling zijn hard nodig, want de opgave is groot en de agenda is breed. Kijk alleen al naar de SDG’s met een brede set uitdagingen voor 2030. Timmo Terpstra (Peeze): “Bij de SDG’s staat precies waar het over gaat. Wij komen al deze vraagstukken tegen in de koffieketen. We zien SDG1 – geen armoede – al op de koffieplantage.” Tanja Roeleveld (Landal GreenParks) vertelt hoe ze op de vakantieparken gasten kennis laat maken met circulaire economie en biodiversiteit: “We laten de gezonde natuur als belangrijkste waarde zien. De verhalen over biodiversiteit zijn onderdeel van de vakantiebeleving, daarom werken we met imkers op onze parken. Ook de bijen zijn bij Landal op vakantie.”
Als Camps vraagt wat ondernemers van de Rijksoverheid nodig hebben, geeft Richard de Oude (CRODA) aan dat het goed zou zijn om op het moment dat nieuwe wet- en regelgeving tot stand komt innovatieve ondernemers te betrekken, zodat zij vanuit hun expertise mee kunnen denken. De Oude: “Wetgeving heeft vaak met interpretatie te maken. Je kan wetten dus blijven aanpassen, maar er is een kantelpunt nodig in denkmodellen. We moeten van het bestaande, lineaire denken naar circulair denken.”
Gedurende het werkbezoek komt in allerlei vormen naar voren wat er kan als ondernemers samenwerken, met MVO Nederland én met de Rijksoverheid. Cees Oldenburg (WaterNet) en Jan Vreeburg (Evides) doen dat in Blauwe Netten, een coalitie van drinkwaterbedrijven die onder leiding van MVO Nederland gezamenlijk uitdagingen oppakken op het gebied van energieopwekking en duurzaam inkopen. Vreeburg: “In deze transitie moet er iets gebeuren. Je moet bedrijven hebben die decennia vooruit durven te kijken. Dat doen de drinkwaterbedrijven.”
TRANSPARANTIE, CO2-BEPRIJZING EN REPORTING
’s Middags bij Alliander lag de focus op transparantie, CO2-beprijzing en niet-financiële verslaglegging. Het kantoor van Alliander is op zich al een voorbeeld van de nieuwe economie: over een aantal bestaande gebouwen is een soort kap geplaatst en een ruim, groen kantoor gecreëerd. Over wat er binnen gebeurt, maakt Alliander een integrale rapportage, die niet alleen om financiële cijfers draait. Koen Eising (Alliander): “We moeten op andere punten concurreren dan op financieel kapitaal. Er komt een nieuw paradigma rond dit alles op.”
In de Groene Netten-coalitie werkt Alliander met andere netbeheerders en MVO Nederland aan het in kaart brengen van de CO2-uitstoot en wordt een interne CO2-prijs verkend. Namens de Nederlandse infrabeheerders vroeg Alliander Camps om CO2-beprijzing en een maatschappelijke jaarrekening verplicht te stellen voor deze categorie publieke ondernemingen. Ook Ester van Spijker (Van Spijker Infrabouw) werkt aan CO2-reductie, in het MVO Netwerk Beton van MVO Nederland. Zij geeft aan dat er bij inkoop, bijvoorbeeld door de Rijksoverheid, nog niet optimaal duurzaam wordt uitgevraagd: “Het zou werken en helpen als je bij functioneel aanbesteden een koppeling maakt met bijvoorbeeld een CO2-prijs. Die kan gelden voor de hele keten.” Daarbij kan volgens Camps het bedrijfsleven zelf laten zien dat duurzaam inkopen niet duurder is.
Volgens Engelsman (Eosta) zou het schelen als er een eerlijker speelveld in de markt gecreëerd wordt: “We zijn op zoek naar nieuwe benchmarks om die externaliteiten te meten, te managen, te vermarkten en ook te monetariseren. Onze winstdefinitie, ons kostenbesef, ons belastingstelsel hinkt nog achter de werkelijkheid aan. Maar er zijn in iedere sector inspirerende initiatieven en pilots te vinden die bewijs leveren voor een mens- en milieu-inclusieve bedrijfsvoering en economie. Uiteraard is de transitie ernaartoe weerbarstig, maar een beetje anarchie hoort nou eenmaal bij transitiemanagement en pionieren.”
‘HET MOMENT OM DOOR TE ZETTEN’
Ook aan deze groep ondernemers stelt Camps de vraag wat ondernemers van de Rijksoverheid nodig hebben. Maria van der Heijden, directeur-bestuurder MVO Nederland, antwoordt dat de Rijksoverheid aan zet is om dat eerlijke speelveld te creëren: “Wij steken veel tijd in versnellen en verbinden en zijn op zoek naar de gemene delers tussen onze partners. Er gaat veel goed. Maar dit is echt het moment om door te zetten, ook voor de Rijksoverheid, en een nieuw paradigma door te zetten.”
Na afloop is Camps enthousiast: “Het is geweldig om te zien dat de ondernemers die we vandaag bezocht hebben echt aan de slag zijn gegaan met duurzaam ondernemen. Ik zie veel raakvlakken met de prioriteiten van de Rijksoverheid, zoals het toewerken naar een circulaire economie.”
MVO Nederland blijft zich in politiek en ambtelijk Den Haag en Brussel inzetten om de invalshoeken en praktijkervaringen van duurzame ondernemers te laten zien, en zo de transitie naar een nieuwe economie te versnellen.